Na samą myśl o kontroli drogowej niektórym kierowcom robi się słabo. Ale nie każda kontrola musi skończyć się wysokim mandatem. Mandat owszem jest proporcjonalny w stosunku do popełnionego wykroczenia, ale tylko wtedy gdy do niego rzeczywiście dojdzie. Kontrole drogowe mają także inny cel i znaczenie. Istnieją bowiem kontrole rożnych służb, związane z czuwaniem nad porządkiem i bezpieczeństwem. Najczęściej polegają one na sprawdzeniu trzeźwości kierującego pojazdem lub kontroli stanu technicznego prowadzonego pojazdu. Częste są także rutynowe kontrole w okresach wzmożonego ruchu na drogach. Ale może dojść do kontroli także w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że samochód, który prowadzimy został skradziony, czy też istnieje niebezpieczeństwo, że w pojeździe znajdują się osoby, które popełniły przestępstwo. Praktyka często pokazuje jak mało wiemy o procesie kontroli drogowych.
Uprawnienia policji
Popularna drogówka to chyba jedna z najbardziej znanych służb, które mogą zatrzymać do kontroli praktycznie zawsze i wszędzie. Prawo o ruchu drogowym daje policji uprawnienia do kontroli drogowej i czuwania nad bezpieczeństwem ruchu drogowego. Policjant ma prawo do kontrolowania ruchu drogowego, legitymowania uczestników tegoż ruchu (również pieszych) i kontroli niezbędnych dokumentów. Osoba zatrzymana do kontroli musi okazać prawo jazdy, dowód rejestracyjny, opłacenie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) oraz inne wymagane zaświadczenie np. świadectwa uprawniające do kierowania określoną grupą pojazdów oraz dokumenty związane z używaniem danego pojazdu. Jeśli policjant będzie miał zastrzeżenia co do stanu technicznego naszego samochodu, może zatrzymać dowód rejestracyjny.
Uprawnienia straży miejskiej i gminnej
Straż miejska lub gminna może zatrzymać nasz pojazd tylko wówczas, gdy kierujący nie przestrzega zakazu ruchu w obu kierunkach i tylko na terenie swojej gminy. Dodatkowo strażnik bezwzględnie musi być umundurowany. Jeśli dojdzie do takiego wykroczenia, strażnik może nałożyć na nas mandat w wysokości do 500 zł oraz punkty karne.
Inspekcja Transportu Drogowego
Inspekcja Transportu Drogowego, czyli popularny ITD jest wyspecjalizowaną, umundurowaną i uzbrojoną formacją kontrolną. Inspektorzy ITD rzadko skupiają się na prywatnych autach osobowych (od 2011r. ITD ma pełne prawo do kontroli samochodów osobowych), chyba że kierujący takim pojazdem w drastyczny sposób łamie przepisy ruchu drogowego. Inspekcję powołano przede wszystkim do kontroli samochodów ciężarowych, autobusów czy taksówek. Do zadań Inspekcji należy przede wszystkim kontrola stanu technicznego pojazdów oraz dokumentów związanych z wykonywaniem transportu drogowego. Inspektorzy są uprawnieni do kontroli czasu pracy kierowców, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu, kontroli przewozu materiałów niebezpiecznych, kontroli warunków transportu zwierząt, kontroli prawidłowości uiszczenia opłaty elektronicznej za przejazd płatnymi drogami oraz używanego w pojeździe urządzenia viaBox, kontroli zainstalowanych w pojeździe urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografu cyfrowego, mogą także weryfikować rodzaj używanego paliwa. Inspekcja Transportu Drogowego korzysta z przyrządów kontrolno-pomiarowych i urządzeń rejestrujących. Zatrzymanie pojazdu do kontroli może być dokonane tylko przez umundurowanego inspektora. Inspektor ma prawo do nakładania i pobierania kar pieniężnych.
Służba Celna oraz Straż Graniczna
Na podstawie ustawy Prawo o ruchu drogowym także Służba Celna oraz funkcjonariusze Straży Granicznej mogą kontrolować ruch drogowy, w tym prędkość na podstawie urządzeń pomiarowych. Na podstawie Ustawy o Służbie Celnej w ramach kontroli wykonywanej przez Służbę Celną można przeprowadzić m.in. rewizję samochodu (zazwyczaj w celu udaremnienia przemytu). Najczęściej służby te działają w strefach przygranicznych i zazwyczaj współdziałają z policją, gdyż tylko ten organ ma prawo zbadać kierowcę na obecność alkoholu lub zatrzymać prawo jazdy.
Podsumowując
Prędzej czy później każdego kierującego pojazdem spotka kontrola drogowa jednej z uprawnionych do tego służb. Pamiętajmy, ze nie zawsze będzie ona spowodowana naruszeniem przepisów więc warto trzymać nerwy na wodzy. Zatrzymany do kontroli drogowej, niezależnie przez jaki organ, jest zobowiązany stosować się do poleceń, sygnałów i wskazówek wydawanych przez osobę kontrolującą,
