Mobilność niskoemisyjna i jej wpływ na transport drogowy

Szkodliwy wpływ transportu samochodowego na środowisko

Pojazdy ciężarowe odgrywają kluczową rolę w transporcie ładunków, który to z kolei stanowi istotny element rozwoju światowej gospodarki. Niestety właśnie transport drogowy odpowiada za ok. 70% emisji gazów cieplarnianych w Europie. Z tego prosty wniosek, że jeśli nie ograniczymy emisji szkodliwych składników spalin może dojść do poważnego i nieodwracalnego zanieczyszczenia środowiska.  Jak to zrobić? Komisja Europejska ma gotowe rozwiązanie.

1. Europejskie wytyczne w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych
2. Nowoczesne technologie
3. Długoterminowe działania w zakresie transportu
4. Unijne normy w zakresie zanieczyszczeń
5. Strategia na okres po 2020 r. w odniesieniu do samochodów ciężarowych
6. Podsumowując

Komisja Europejska od lat pracuje nad limitami emisji dwutlenku węgla dla ciężarówek, mającymi na celu poprawę jakości powietrza na świecie. Nowe pojazdy sprzedawane na terenie UE muszą spełniać coraz bardziej rygorystyczne normy emisji spalin. Producenci pojazdów ciężarowych zobligowani są zatem do stosowania coraz to nowszych technologii w celu ulepszenia swoich silników. Rozwiązania te są oczywiście bardzo drogie a ich koszt cedowany jest rzecz jasna na kupujących tabor – w tym przypadku na przewoźników.

1. Europejskie wytyczne w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych

Jak wynika z różnorodnych badań transport drogowy jest główną przyczyną emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczenia powietrza – jest największym źródłem tlenków azotu (39 %) i znaczącym źródłem cząstek stałych (13 %). Zasadnym jest zatem aby ograniczyć to niepokojące zjawisko. Komisja Europejska opracowała wobec tego strategię na rzecz mobilności niskoemisyjnej. Celem wytycznych jest obniżenie poziomu szkodliwych dla zdrowia zanieczyszczeń powietrza pochodzących z transportu o co najmniej 60% w stosunku do poziomu z 1990 r. oraz sukcesywne ich ograniczanie aż do poziomu zerowego.

2. Nowoczesne technologie

Jest to jak najbardziej możliwe ponieważ obecnie w sektorze transportu istnieje dużo większy potencjał niż jeszcze kilkanaście lat temu. Mowa przede wszystkim o możliwości modernizacji pojazdów i wprowadzaniu nowoczesnych technologii przez europejskich producentów samochodów ciężarowych. W ciągu ostatnich lat nastąpił duży postęp w dziedzinie silników (zarówno benzynowych, jak i silników Diesla) oraz systemów oczyszczania spalin; jednak wciąż jest on niewystarczający. W najbliższej przyszłości możemy spodziewać się zatem wzrostu cen samochodów. Oprócz producentów pojazdów udział będą tu mieli także producenci części, stanowiący integralną część sektora motoryzacji.

3. Długoterminowe działania w zakresie transportu

Ale proces przechodzenia na mobilność niskoemisyjną ma na celu też podjęcie innych długoterminowych działań w zakresie transportu. Działania te to:

• stworzenie bardziej efektywnego systemu transportowego
• wdrożenie niskoemisyjnych alternatywnych źródeł energii na potrzeby transportu, takich jak zaawansowane biopaliwa, paliwa syntetyczne etc.
• upowszechnienie cyfrowych rozwiązań w zakresie mobilności, które mogą uczynić transport bezpieczniejszym i bardziej efektywnym
• efektywne ustalanie cen w transporcie, będących zachętą do wykorzystywania energii niskoemisyjnej i szybszego odnawiania floty
• propagowanie multimodalności
• wspieranie efektywności i innowacyjności pojazdów niskoemisyjnych i bezemisyjnych (pojazdy te będą musiały wejść na rynek do 2030 r.).

Zmiany te wspierać będą ponadto inne czynniki takie jak strategia unii energetycznej, polityka w zakresie badań emisji dwutlenku węgla i innowacji, czy polityka przemysłowa i inwestycyjna. W proces ten muszą zaangażować się rzecz jasna wszystkie państwa członkowskie. Na ten moment potrzebne jest jednak wprowadzenie zmian w unijnym prawie oraz stworzenie pewnych ram regulujących pobudzenie rozwoju nowych technologii.

4. Unijne normy w zakresie zanieczyszczeń

Emisje z samochodów ciężarowych (łącznie z emisjami pochodzącymi z autobusów i autokarów) odpowiadają za ok. 25%  emisji dwutlenku węgla w transporcie drogowym. Tylko jedna duża ciężarówka wytwarza prawie 80 kg CO2 na 100 km. W związku z tym ciężkie pojazdy samochodowe zostały objęte unijnymi normami w zakresie zanieczyszczeń powietrza (z roku na rok unijne dyrektywy wprowadzają coraz bardziej restrykcyjne wymagania). Obecnie obowiązująca norma dla tego typu pojazdów to norma EURO 6 – obniżyła ona emisję szkodliwych tlenków azotu o 80% w porównaniu do wcześniejszych limitów. Do tej pory nie określono jednak norm efektywności paliwowej ani systemu monitoringu dwutlenku węgla w stosunku do tych pojazdów.

5. Strategia na okres po 2020 r. w odniesieniu do samochodów ciężarowych

Z szacunków ACEA (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów) wynika, że do 2020 r. producenci pojazdów będą musieli zmniejszyć emisję CO2 w swojej produkcji o 20% w porównaniu z rokiem 2005 (roczny spadek na poziomie 1,3%). Aby tak się stało Komisja Europejska chce zapewnić wsparcie niezależnych badań, zapowiada też ściślejszy nadzór rynku i surowsze egzekwowanie przepisów. Mobilność niskoemisyjna będzie miała zatem wpływ także na dostawców paliw kopalnych, którzy będą musieli wykorzystać nowe możliwości związane z energią alternatywną na potrzeby transportu.

UE będzie musiała także wprowadzić środki mające na celu aktywne ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Mowa tu o obniżeniu kosztów eksploatacyjnych transportu (np. poprzez wprowadzenie dłuższych zestawów, redukcję pustych przebiegów) oraz wprowadzeniu bardziej aerodynamicznych i paliwooszczędnych pojazdów. Duży nacisk należy także położyć na regularne szkolenia kierowców z zasad  Eco Drivingu. Wszystko to przyniesie korzyści całej gospodarce.

6. Podsumowując

Transport drogowy stanowi główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza w Europie. Winne są temu wydobywające się z samochodów spaliny. Mobilność niskoemisyjna jest zatem niezbędna w zakresie przemieszczania się osób i towarów aby zahamować to niekorzystne i szkodliwe dla zdrowia zjawisko. KE przyjęła, że do połowy obecnego wieku emisje gazów cieplarnianych z sektora transportu muszą zostać znacznie zredukowane. Potencjał tego sektora do zmniejszenia emisji jest ogromny, zatem na całym świecie rozpoczęło się już przechodzenie na mobilność niskoemisyjną. Jaki finalnie wpływ będzie miała ona na producentów samochodów oraz ich użytkowników pokaże czas.