Jak ograniczyć ryzyko walutowe w transporcie i jak nim zarządzać?
- Wewnętrzne instrumenty zabezpieczające
- Rozwiązania zewnętrzne
- Wymiana walut on-line
- Podsumowanie
Działalność firm transportowych oparta jest o różnorodne ryzyka finansowe, wynikające głównie z czynników zewnętrznych. Do jednych z nich należy ryzyko walutowe. Z ryzykiem walutowym mamy do czynienia w sytuacji, gdy firma transportowa decyduje się na otrzymanie wynagrodzenia za przewóz w obcej walucie. Ma to miejsce najczęściej w realizacji przewozów międzynarodowych na rzecz zagranicznych kontrahentów. Ryzyko walutowe w transporcie wiąże się z niebezpieczeństwem zmiany kursów walut w okresie między zawarciem transakcji a dniem otrzymania zapłaty za wykonaną usługę. Im dłuższy okres od zawarcia kontraktu, tym większe ryzyko (trudniej oszacować poziom kursów walut). Ryzyko to jest także większe przy dużych kwotach; zmiana kursu może wygenerować bowiem olbrzymie straty. Ale też odwrotnie – wahania mogą być przyczyną dodatkowych zysków dla przewoźnika.
W każdym przypadku warto minimalizować koszty związane ze współpracą z zagranicznymi partnerami biznesowymi, w tym zabezpieczyć się przed ryzykiem kursowym.
-
Wewnętrzne instrumenty zabezpieczające
Kurs walutowy zależy od popytu na walutę obcą i podaży waluty obcej. Zwiększenie popytu na walutę obcą powoduje wzrost kursu, zwiększenie podaży waluty obcej powoduje obniżenie kursu. Na kursy walut najczęściej mają wpływ trudno przewidywalne czynniki i zdarzenia zewnętrzne.
Każda transakcja, której cena wyrażona jest w obcej walucie narażona jest na ryzyko walutowe. Ryzyko to jest realne także w branży transportowej, w której gros umów stanowią zagraniczne kontrakty. Istnieje kilka sposobów na zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed skutkami niekorzystnej zmiany kursu walutowego w transakcjach międzynarodowych. Przewoźnik może wykorzystać zarówno zabezpieczenia zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Do metod wewnętrznych można zaliczyć fakturowanie w polskich złotych. Podatnik unika w ten sposób strat związanych z koniecznością kupowania i odsprzedaży walut po kursie banku, a ryzyko walutowe przenosi się wówczas na naszego kontrahenta. Firmy transportowe mogą też spróbować umieścić w umowach ze zleceniodawcami zapisy waloryzacyjne. Strony zastrzegają wówczas, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według waluty obcej. Wynagrodzenie płatne będzie jako równowartość w złotych polskich określonej kwoty w walucie obcej według jej średniego kursu ogłaszanego przez NBP na dany dzień.
Na takie warianty musi oczywiście zgodzić się nasz zagraniczny kontrahent. Może on jednak zażądać korzystniejszych warunków umowy w zamian za przejęcie przez siebie ryzyka walutowego.
-
Rozwiązania zewnętrzne
Niektórzy przedsiębiorcy przerzucają też ryzyko walutowe na instytucje finansowe tj. banki, biura maklerskie, inne wyspecjalizowane firmy (są to zabezpieczenia zewnętrzne).
Do najpopularniejszych metod należy kontrakt terminowy typu forward (porozumienie między instytucją finansową a klientem). Strony transakcji w ramach tego kontraktu potwierdzają, że w ściśle określonym momencie w przyszłości dokonają transakcji kupna/sprzedaży określonej kwoty waluty po ściśle określonym kursie. Transakcja forward polega na sprzedaży waluty obcej za walutę krajową na termin dłuższy niż dwa dni robocze.
Można także skorzystać z transakcji krótkoterminowej jaką jest swap walutowy. Umowa stron dotyczy wymiany pewnej kwoty waluty na równowartość w innej walucie (z należnymi odsetkami). Klient najpierw kupuje a następnie odsprzedaje tę samą kwotę waluty po kursie i w terminie ustalonym w dniu zawarcia umowy. Terminy swap wynoszą zazwyczaj tydzień (bywają też transakcje miesięczne, trzymiesięczne a także roczne).
Jeszcze inaczej działają opcje walutowe. Firmy zabezpieczające się w ten sposób nie mają obowiązku realizowania transakcji w przyszłości. Jeśli nabywca (przewoźnik) wyda odpowiednią dyspozycję, wystawca opcji musi dokonać transakcji po wcześniej ustalonym kursie. Nabywca płaci wystawcy ustaloną premię za prawo do późniejszego decydowania o transakcji.
-
Wymiana walut on-line
Przedsiębiorcy transportowi coraz chętniej korzystają też z kantorów internetowych. Nowoczesne platformy walutowe oprócz tego, że proponują dużo niższe marże niż tradycyjne kantory czy banki, umożliwiają też swoim klientom rezerwację kursu walut nawet na miesiąc (transakcje forward). Ustalony kurs wymiany będzie niezmienny do dnia rozliczenia transakcji, niezależnie od zachodzących zmian na rynku walutowym. Może ochronić to klientów platform transakcyjnych przed potencjalnymi stratami. Klienci e-kantorów mogą także liczyć na korzystniejsze warunki przy wymianie dużych kwot pieniędzy.
Oczywiście korzystna wymiana walut on-line nie zlikwiduje w pełni ryzyka kursowego, ale może być elementem optymalizacji kosztów funkcjonowania firmy.
- Podsumowanie
Ryzyko walutowe to możliwość poniesienia strat w wyniku zmian kursów walutowych. Ryzyko to w transporcie pojawia się między dniem zawarcia transakcji a dniem, w którym przewoźnik otrzyma zapłatę za wykonaną usługę. Niestety w kontraktach zagranicznych ryzyko walutowe jest powszechne a polskie przedsiębiorstwa muszą po prostu stawić czoła temu zjawisku. Na szczęście na rynku jest coraz więcej instrumentów umożliwiających zarządzanie ryzykiem kursowym i firmy chętnie z nich korzystają.
