Wzmocnienie zadań ITD
- Zmiana przepisów sposobem na nieuczciwą konkurencję
- GITD przejmie obsługę systemu viaTOLL
- Spór o kompetencje
- Podsumowanie
Rada Ministrów przyjęła właśnie projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Zakłada on przeniesienie wszystkich zadań związanych z nadzorem nad systemem viaTOLL oraz poborem e-myta w Polsce do Głównego Inspektora Transportu Drogowego.
Nowe zadania Inspekcji zwiększą się również o kontrole transportu drogowego w godzinach nocnych (między 22.00 a 6.00) i w święta. Inspekcja będzie dzięki temu w stanie zweryfikować, czy przewoźnicy stosują się do przepisów transportowych (przede wszystkim dotyczących zakazów ruchu, czasu pracy i wielkości przewożonych ładunków).
Nowelizacja przepisów ma wejść w życie 3.11.2018 r. (z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach).
- Zmiana przepisów sposobem na nieuczciwą konkurencję
Inspekcja Transportu Drogowego to formacja, której zadania polegają na kontroli drogowej i kontroli w siedzibach firm transportowych, obsłudze systemu stacjonarnych fotoradarów CANARD, kontroli prawidłowości uiszczania opłaty elektronicznej za przejazd drogami płatnymi, wydawaniu uprawnień w międzynarodowym transporcie drogowym oraz obsłudze Krajowego Rejestru Elektronicznego Przedsiębiorców Transportu Drogowego.
Inspektorzy transportu drogowego zgodnie z obowiązującym prawem są służbą cywilną. Uniemożliwia im to prowadzenie kontroli drogowych w nocy i w święta; chyba że wspólnie z policją. Fakt ten często wykorzystują nieuczciwi przewoźnicy, którzy z różnych przyczyn próbują uniknąć wysokich mandatów i wysyłają swoje ciężarówki pod osłoną nocy. Najczęstszym powodem takich praktyk są nadmiernie przeładowane pojazdy oraz naginanie przepisów o czasie pracy. Do tego dochodzi też łamanie ustawowych zakazów ruchu np. w dni świąteczne. Wszystko w imię zwiększenia zysków.
Teraz resort infrastruktury i budownictwa chce rozszerzyć uprawnienia ITD i wyłączyć stosowanie art. 97 ustawy o służbie cywilnej w stosunku do inspektorów tejże formacji. Specyfika rynku przewozów drogowych wymaga bowiem, aby tak wyspecjalizowana jednostka jaką jest ITD przeprowadzała kontrole w ciągu całej doby, 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku.
Projekt nowej ustawy został zatwierdzony 21.11.2017 r. przez Radę Ministrów. Dzięki temu będzie więcej kontroli, a co za tym idzie więcej kar. Większość przewoźników jest jednak zadowolona z obrotu sprawy; od dawna postulowali oni bowiem o takie zmiany. Uczciwi przedsiębiorcy nie muszą niczego się obawiać.
- GITD przejmie obsługę systemu viaTOLL
Ale to nie jedyne rozszerzenie kompetencji inspektorów. Nowa ustawa zakłada bowiem przede wszystkim przeniesienie na GITD zadań związanych z poborem opłaty elektronicznej za przejazd samochodami powyżej 3,5 tony po drogach krajowych. Inspektorzy otrzymają wszystkie kompetencje związane z systemem e-myta. GITD będzie uprawniony do podejmowania wszelkich czynności faktycznych i prawnych mających na celu przygotowanie, budowę, wdrożenie lub eksploatację systemu poboru opłaty elektronicznej oraz pobierania opłaty za przejazd autostradą na odcinkach zarządzanych przez GDDKiA.
Do tej pory inspektorzy wykonywali jedynie kontrole prawidłowości uiszczenia opłaty w trybie stacjonarnym (za pomocą stacjonarnych i przenośnych urządzeń automatycznie ujawniających naruszenia) oraz mobilnych (przy wykorzystaniu specjalnych pojazdów wyposażonych w sprzęt umożliwiający wykrywanie naruszeń bezpośrednio na drodze).
Obecnie infrastruktura i system viaTOLL obsługiwane są przez prywatnego operatora; firmę Kapsch.
- Spór o kompetencje
Pytanie brzmi, czy GITD poradzi sobie z nowymi obowiązkami? Ministerstwo jest zdania, że GITD posiada doświadczenie wynikające z prowadzenia czynności kontrolnych w KSPO. Organ ten ma też doświadczenie w budowie i utrzymaniu systemów teleinformatycznych, służących zwiększeniu bezpieczeństwa w ruchu drogowym i zminimalizowania nieuczciwych praktyk na rynku transportowym.
Innego zdania są eksperci z Instytutu Staszica. Twierdzą oni, że GITD jest instytucją niedoświadczoną w skomplikowanej, technicznej działalności systemu viaTOLL. Instytucja ta nie ma też odpowiednich zasobów kadrowych, odpowiedniego zaplecza informatycznego oraz know-how, więc nie poradzi sobie z tak dużym przedsięwzięciem informatycznym.
Sam GITD na razie nie wypowiada się w tej sprawie.
- Podsumowując
Jeszcze do niedawna media donosiły o planach zlikwidowania ITD i przekazaniu jej zadań policji. Teraz jednak formacja ta przybiera na sile. Od listopada przyszłego roku ma zmienić się organ administracji rządowej odpowiedzialny za kontrolę nad systemem poboru opłat. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie to właśnie Główny Inspektor Transportu Drogowego.
Jednocześnie pracownicy inspekcji zatrudnieni na stanowiskach inspektorów będą mogli pracować także w nocy i w święta. Z jednej strony oznaczać to może więcej kar dla przewoźników. Z drugiej w pewien sposób zlikwiduje nieuczciwą konkurencję.
Źródło: www.mib.gov.pl, www.zmpd.pl, www.gazetaprawna.pl, www.rp.pl, www.orka.sejm.gov.pl – projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw
